Katar stanowi jedną z najczęstszych dolegliwości związaną z infekcjami dróg oddechowych. Przybiera różne formy, ale we wszystkich przypadkach stanowi on niezwykle uciążliwy problem dla chorego. Warto jednak wiedzieć, że istnieją naturalne sposoby na pozbycie się kataru – jednym z nich jest wykorzystanie olejków eterycznych.
Katar – przyczyny, rodzaje i objawy
Nieżyt nosa, zwany potocznie katarem, to nic innego jak stan zapalny w obrębie błony śluzowej nosa. Najczęściej katar rozwija się wskutek infekcji wywołanej przez chorobotwórcze patogeny – zwykle są to zakażenia wirusowe (np. adenowirusy, wirus grypy) lub bakterie (np. Streptococcus pneumoniae). Infekcyjny nieżyt nosa może przybierać formy ostrą lub przewlekłą, które różnią się od siebie stopniem nasilenia występujących niedogodności.
Katar w infekcji dróg oddechowych początkowo przybiera wodnistą i bezbarwną formę, aby wraz z rozwojem procesu chorobowego zgęstnieć i zmienić kolor (zwykle na zielonkawo-ropny). Stan zapalny błony śluzowej sprawia, że nieżyt nosa sprzyja występowaniu obrzęku powodującemu ograniczenie drożności i utrudnienie oddychania. To z kolei niezwykle często prowadzi do pojawienia się dolegliwości bólowych głowy oraz kaszlu z infekcjami gardła, co stanowi następstwo spływania nadmiernej ilości wydzieliny po jego tylnej ścianie.
Ponadto wyróżnia się jeszcze dwa inne rodzaje kataru:
- alergiczny nieżyt nosa (tzw. katar sienny) będący jednym z następstw reakcji uczuleniowej
- naczynioruchowy nieżyt nosa (tzw. idiopatyczny), który polega na przesadnym poszerzeniu naczyń krwionośnych w jamie nosowej i wyzwolenie kataru np. przez suche powietrze, nagłą zmianę temperatury czy intensywne zapachy
Dlaczego warto stosować olejki eteryczne w leczeniu kataru?
Rośliny stanowią bogate źródło cennych składników aktywnych, które mogą okazać się wartościowym wsparciem w walce z nieżytem nosa. Kwiaty, łodygi, kłącza, liście, owoce oraz nasiona zawierają szereg substancji czynnych przejawiających właściwości aseptyczne, co pozwala na przeciwdziałanie chorobotwórczym mikroorganizmom – zarówno w przypadku infekcji dróg oddechowych, jak i zakażeń skórnych. Olejki eteryczne wykazują wyjątkowo korzystne właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe. Niektóre z olejków mogą hamować aktywność enzymów COX, które odpowiadają za rozwój stanu zapalnego, inne przejawiają wyjątkowo cenne właściwości immunostymulujące.
Przykładowe składniki aktywne zawarte w olejkach eterycznych to: związki terpenowe (np. mentol, tujon, cyneol) substancje gorzkie (gorycze), garbniki, substancje lotne, fenolokwasy, sole mineralne, witaminy (np. witamina C, witaminy z grupy B) czy flawonoidy.
Olejki eteryczne rekomendowane podczas leczenia kataru
- Olejek bazyliowy
- Olejek cynamonowy
- Olejek hyzopowy
- Olejek lawendowy
- Olejek majerankowy
- Olejek z mięty pieprzowej
- Olejek rozmarynowy
- Olejek tymiankowy
Jak stosować olejki eteryczne?
Najprostszym sposobem jest użycie kilku kropel olejku do gorącej wody z solą morską, co pozwoli przygotować skuteczny roztwór to wykonywania inhalacji dróg oddechowych. Olejki mogą też być rozpylane przez specjalne kominki aromaterapeutyczne, dyfuzory lub poprzez dodanie do kąpieli. Niekiedy można je wykorzystać do przygotowania masła (np. w połączeniu z olejem kokosowym lub masła shea), które posłuży do nacierania klatki piersiowej lub okolic zatok. Jeżeli katarowi towarzyszy stan zapalny gardła, to olejki eteryczne można połączyć z wodą w celu stworzenia aseptycznych płukanek.
Bibliografia:
- Michalski JA., Zielińska D. „Przegląd olejków eterycznych pozyskiwanych z roślin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) i ich własności.” Polish Journal Cosmetology 2015, 18(1): 16-24.
- Skalicka-Woźniak K., Stepulak A., „Aktywność biologiczna i farmakologiczna olejków eterycznych w leczeniu i profilaktyce chorób infekcyjnych.” Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013, 67: 1000-1007.
- https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-nosa-i-zatok/105992,niezyt-nosa
