Prosty skład, szerokie właściwości i powszechne zastosowanie to główne atuty maści majerankowej, po którą coraz chętniej sięgają pacjenci zmagający się z katarem. Komu możemy zarekomendować stosowanie leku i jakiego działania możemy oczekiwać?
Origanum majorana, czyli popularny majeranek
Lebiodka pospolita, będąca w naszym klimacie rośliną jednoroczną, uprawiana jest w ogródkach i plantacjach do celów spożywczych i farmaceutycznych. Surowcem ziela majeranku są szczyty pędów majeranku ogrodowego. Zbioru dokonuje się dwa razy w roku, następnie ziele suszy się w cieniu i przewiewie lub w suszarni w temperaturze nie wyższej niż 35 ºC. Najważniejszymi aktywnymi biologicznie składnikami ziela majeranku są: olejek eteryczny (0,2-2,5 %), garbniki (do 10 %), flawonoidy, związki fenolowe, kwasy fenolowe, triterpeny, gorycze oraz związki mineralne i witaminy.
W skład obecnie stosowanej, wydawanej w aptece bez recepty maści majerankowej (Majoranae unguentum) wchodzi ekstrakt z ziela majeranku, etanol 96 % będący ekstrahentem oraz wazelina biała stanowiąca podłoże maściowe. Dawniej wytwarzana, wywodząca się z naturalnej medycyny ludowej maść majerankowa, wykonywana była na bazie tłuszczu wołowego. Substancja czynna wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz ściągające. Lek przeciwdziała nadmiernemu łuszczeniu się skóry, przyspiesza ziarninowanie uszkodzonego naskórka, a także wzmacnia i uszczelnia naczynka krwionośne. Działanie nawilżające maści przynosi ulgę podrażnionej, zaczerwienionej skórze wokół nozdrzy. Ekstrakt z majeranku zmniejsza przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa, dzięki czemu szybko udrażnia nos i ułatwia oddychanie.
Preparat przeznaczony jest wyłącznie do użytku zewnętrznego. W przypadku dostania się do wnętrza jamy nosowej podłoże maściowe może zaburzać pracę aparatu rzęskowego błony śluzowej nosa. Zaleca się stosowanie niewielkiej ilości maści 2-4 razy dziennie.
W przeciwieństwie do doustnych leków stosowanych w nieżycie nosa, a także preparatów donosowych zawierających ksylo- i oksymetazolinę, maść majerankowa może być bezpiecznie stosowana u wszystkich pacjentów, włącznie z dziećmi powyżej 1 roku życia i kobietami w ciąży. Lek nie powoduje działań niepożądanych oraz nie wywołuje uzależnienia związanego z długotrwałym stosowaniem, jednak przewlekła terapia może wiązać się z depigmentacją skóry w miejscu aplikacji powstałą na skutek działania hydrochinonu.
Ziele majeranku nie tylko na katar
Ziele majeranku jest surowcem szeroko wykorzystywanym we współczesnej fitoterapii. W łagodzeniu objawów przeziębienia, oprócz maści majerankowej, skuteczne są inhalacje z dodatkiem olejku majerankowego. Inhalacje przyniosą ulgę w bólu towarzyszącym zapaleniu zatok przynosowych, a także w męczącym, mokrym kaszlu. Działanie wykrztuśne oprócz inhalacji wykazuje napar z ziela majeranku stosowany doustnie.
Napar majerankowy stosuje się również do łagodzenia kolek, wzdęć, zgagi, nudności i bólu brzucha. Ziele dodawane jako dodatek do potraw pobudza wytwarzania żółci i wydzielanie soku żołądkowego wspomagając trawienie.
Maść majerankowa oraz kompresy z użyciem naparu z majeranku zmniejszają bóle stawowe i mięśniowe spowodowane urazami, oraz chorobami reumatycznymi.
Piśmiennictwo:
- Maść majerankowa, Charakterystyka Postaci Leku http://chpl.com.pl/data_files/2013-07-04_ChPL.pdf
- Nowak K., Ogonowski J., Olejek majerankowy, jego charakterystyka i zastosowanie. CHEMIK 2010, 64, 7-8, 539-548
- https://www.wapteka.pl/blog/artykul/majeranek-naturalny-sprzymierzeniec-w-walce-z-kaszlem-i-katarem
- https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/majeranek-na-katar-a-moze-nie-tylko-poznaj-lecznicze-wlasciwosci-tej-rosliny
